ogród przy domu

ogródek [ɔgrudɛk] < gen -dka> m

1) ( ogród przy domu) Garten m

\ogródek działkowy Schrebergarten m, Kleingarten m

\ogródek jordanowski Spielplatz m

2) ( kawiarnia na otwartym powietrzu) Gartenlokal nt, Restaurant nt mit einem Sommergarten

- dom drewniany/z cegły a wooden/brick house

- dom jednorodzinny a detached house

- musiał sprzedać dom rodzinny he had to sell the family house

- poszedł do domu he went home

- zostanę w domu I’ll stay at home

- przebywać poza domem to be away from home

- kręcić się po domu to hang around the flat/house

- pantofle/ubranie na po domu pot. indoor a. house shoes/clothes

- po domu zwykle nosiła dres she usually wore a tracksuit at home

- pochodzić z dobrego domu to come from a good home a. family

- młodzież ze szlacheckich domów young people from upper class families

- być bogatym z domu to come from a rich family

- dzieci wychowuje nie tylko dom it’s not only the home that contributes to a child’s upbringing

- w moim domu rodzinnym nie obchodziło się imienin in my family we didn’t celebrate name days

- postawić cały dom na nogi to wake up the whole house

- założyć dom to set up home a. house

- dom jest ważniejszy niż praca home is more important than work

- zajmować się domem to keep house

- prowadzić dom to run a. manage a household

- dom mody/wydawniczy/bankowy a fashion/publishing/banking house

- dom akademicki a hall of residence GB, a dormitory US

- dom maklerski a brokerage

- dom poprawczy a young offenders’ institution

- dom publiczny a brothel

- dom towarowy a department store

- dom dziecka a children’s home

- dom gry a gaming house, a casino

- dom kultury a community centre

- dom starców an old people’s home

- dom Habsburgów the house of Habsburg, the Habsburg dynasty

- dom Jagiellonów the Jagiellonian dynasty

- dom panujący the ruling house

- potomek królewskiego domu a descendant of a royal house

- z domu Kowalska née Kowalska

- zawsze pytano ją, jak nazywa się z domu people were always asking her what her maiden name was

- □ Biały Dom the White House

- Dom Boży książk. house of God

- dom bez klamek pot. madhouse pot.

- dom wariatów pot. (szpital psychiatryczny) madhouse pot., loony bin pot.; przen. (chaos) madhouse pot.; bedlam U

■ czuć się jak (u siebie) w domu to be a. feel at home

- czuj się jak u siebie w domu make yourself at home

- jestem/jesteśmy w domu! pot. now I/we get the picture! pot.

- gość w dom, Bóg w dom przysł. you’re very welcome

- wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej przysł. East, (or) West, home’s best przysł., there’s no place like home przysł.

* * *

* * *

Loc. i Voc. -u

1. (= mieszkanie, domownicy, rodzina) home; w domu at home, in the home; być w domu be (at) home, be in; być poza domem ( chwilowo) be out; ( na dłużej) be away (from home); iść do domu go home; nikogo nie ma w domu there's nobody home; u kogoś w domu at sb's house l. place.

2. (= budynek mieszkalny) house.

3. (= budynek) building.

4. (= gospodarstwo domowe) household.

5. (= ród, dynastia) house; kin, family; z domu Czartoryska ( przy podawaniu nazwiska rodowego) née Czartoryska; pochodzić z dobrego domu come from a good family.

6. ( w zwrotach) być panem we własnym domu be a master of l. in one's own house; pot. rule one's roost; ciasny, ale własny dom a small home, but your own; czuć się jak u siebie w domu be l. feel at home; czuj się jak u siebie w domu make yourself at home; czynić honory domu do the honors; dom i ogród handl. home and garden; dwa/trzy itd. domy dalej two/three, etc. doors down l. up l. over (the road); głowa domu head of the household; mieć cały dom na głowie have to run the house; (na) po domu ( o ubraniach) house, indoor; sukienka (na) po domu house dress; odprowadzać kogoś do domu walk sb home; nie ma jak w domu l. wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej east, west, home's best; home, sweet home; there's no place like home; no to jesteśmy w domu pot. przen. (= już wszystko w porządku) we're almost home, now we're cooking with gas, we're cool l. good; pan/pani domu master/lady of the house, host/hostess; postawić cały dom na nogi raise hell l. Cain; prowadzić otwarty dom keep open doors l. house; tęsknić za domem miss home; szklane domy glass houses; przen. castles in the air, pipe dream; wszystko dla domu handl. everything for the home; założyć dom set up house l. home; zarabiać na dom bring home the bacon; zaszyć się w domu lock o.s. (away) in one's house.

7. ( w złożeniach) Biały Dom polit. the White House; dom akademicki l. studencki uniw. dormitory, dorm; dom aukcyjny auction house; dom Boży l. modlitwy rel. house of God l. worship; dom dwurodzinny duplex (house); dom dziecka children's home; dom gry gambling house; dom kultury community center; dom maklerski fin. brokerage (house l. firm), broker; dom mody fashion house; dom opieki nursing home; dom otwarty open house; dom poprawczy reformatory, reform school; dom pogrzebowy funeral home; dom publiczny house of prostitution, brothel; dom rodzinny family home; dom starców old people's home; assisted living facility l. home; dom szeregowy bud. row house; ( w mieście) town house; dom towarowy handl. department store; dom wariatów mental hospital l. institution; t. przen. madhouse; dom wczasowy l. wypoczynkowy resort hotel; dom weselny wedding house; dom wycieczkowy lodge; drugi dom home away from home, second home.

- mur domu/zamku a wall of a house/castle, a house/castle wall

- mur cmentarny a cemetery wall

- twierdza miała mury o grubości 2 metrów the walls of the fortress were 2 metres thick

- mury obronne miasta a town’s defensive walls

- ogród otoczony murem a walled garden

- ogród otoczono murem the garden was walled (in)

- otoczyć a. opasać budowlę murem to surround a building with a wall

- przeskoczyć przez mur to jump a. go over a wall

- czułem, jak między nami wyrasta mur nieufności/obojętności I felt a wall of mistrust/indifference growing a. building up between us

- (na)trafić na mur obojętności to come a. run up against a wall of indifference

- zburzyć a. przełamać mur uprzedzeń to break down a. to overcome the barriers a. wall of prejudice

- mur ochroniarzy a wall of bodyguards

- widziała tylko mur pleców she couldn’t see anything but a wall of backs

- otoczyli go zwartym murem they surrounded him closely

- ustawić się w mur to form a. make a wall

- w murach miasta within the city walls

- za murami miasta beyond the city walls

- pod murami miasta just outside the city walls

- w murach szkoły within the confines of the school

- cały dzień siedzieć w murach to stay indoors a. inside all day

- spędzić życie w klasztornych murach to spend one’s life within a. behind (the) monastery walls

- Mur chiński a. Wielki Mur the Great Wall (of China)

- mur ciosowy Budow. ashlar wall

- mur oporowy Budow. retaining wall, revetment

- mur pruski Budow. half-timbered wall

■ być jak mur pot. to refuse to budge, to stand one’s ground a. stand firm

- ona prosiła, a on jak mur she pleaded with him, but he stood firm

- przyprzeć a. przycisnąć kogoś do muru pot. to pin sb down, to have sb up against the wall

- być przypartym a. przyciśniętym do muru pot. to be up against the wall pot.; to have one’s back to the wall

- głową muru nie przebijesz pot. there’s no point in a. it’s no use banging your head against a brick wall

- opuścić szkolne mury to leave school a. college

- pójść a. iść pod mur pot. to be put up against a wall and shot, to be stood before a firing squad

- stać jak mur pot. (nic nie mówiąc) to stand there tongue-tied; (nie ruszając się) to stand stock-still a. motionless

- stać murem za kimś/czymś pot. to be a. stand firmly behind sb/sth

- stanąć murem za kimś/czymś to throw one’s full support behind sb/sth, to give sb/sth one’s full support

- będę murem stać przy tobie i bronić cię I will stick a. stand by you and defend you

- opozycja stoi murem przeciwko rządowi the opposition is standing firm a. standing its ground against the government

- walić a. tłuc głową w mur pot. to be banging a. knocking one’s head against a brick wall

- zamknąć coś na mur pot. to shut/lock sth (up) tight

- zastałem drzwi zamknięte na mur I found the door locked (up) tight

- na mur pot. for sure pot.; definitely

- przyjdę na mur I’ll definitely come a. come for sure